Ondertiteling

Inmiddels heb ik ruim 25 jaar ervaring in het ondertitelen uit het Engels en het Zweeds. In die jaren heb ik vrijwel elk soort programma en elk genre film vertaald. Van actualiteiten-items tot geschiedenisdocumentaires, van Oprah Winfrey tot Monty Python, van Flipper tot de X-files, van Wallander tot Real Humans, van Astrid Lindgren tot de film The Square, meestal voor TV, maar ook voor DVD, voor in de bioscoop of op internet. Recentelijk is veel van mijn werk ook terug te zien bij streamingsdiensten als Netflix en NPO Start/Plus.

Screenshot uit ondertitelsoftware bij een episode van Äkta Människor (Real Humans)

Wat je ook wilt laten ondertitelen uit het Engels of het Zweeds, hier ben je aan het juiste adres. Wil je meer informatie over de mogelijkheden of een offerte aanvragen, ga dan naar de contactpagina, stel je vraag en stuur een bericht.

Als ondertitelaar heb ik voor vrijwel alle nationale en veel internationale ondertitelbureaus gewerkt, vaak ook als eindredacteur. En ik vertaal films en televisieprogramma’s voor alle Nederlandse omroepen, publieke en commerciële, maar ook video’s voor bedrijven of opleidingen. Het Holland Festival klopte bij me aan voor de ondertiteling van de modernste digitale filmkunst, zoals bijvoorbeeld de zes uur durende film River of Fundament van Matthew Barney, de video-installatie One or several tigers van de Singaporese Ho Tzu Nyen en de interactieve muziekvideo The Book of Sand van Michel van der Aa.

Hieronder passeert een kleine selectie de revue uit alle programma’s en films die ik heb ondertiteld. En daaronder vind je nog wat meer informatie over het verschil tussen vertalen en ondertitelen en over een andere tv-tekstvariant die ik ook met grote regelmaat vertaal: de voiceover of commentaarstem.

Ondertiteling is een aparte vertaalvariant. De ondertitelaar zal vrijwel nooit alles vertalen, want gemiddeld heeft een kijker ongeveer zes seconden nodig om twee regels ondertiteling te lezen. Een spreker spreekt in dezelfde tijd met gemak zo veel tekst uit dat het hele scherm ermee vol zou lopen. Dus vertaalt een ondertitelaar niet alleen, maar schrapt hij wat overbodig is terwijl hij de tekst prettig leesbaar houdt en de spreektaal niet laat verzanden in telegramstijl.

Sommige programma’s, zoals documentaires, hebben vaak gesproken dialoog plus een verteller en die komt lang niet altijd in beeld. Meestal laat men die vertelstem dan opnieuw inspreken en dat vraagt weer om een heel ander soort vertaling, een zogenaamde commentaar- of voiceover-vertaling. Ook daar heb ik ruime ervaring in, van architectuur- tot natuurdocumentaires en van kookprogramma’s tot tv-vertellingen voor peuters en kleuters.

Hans Kloos is aangesloten bij de vertaalsecties en de letterkundigensectie van de Auteursbond.